UKÜ’de afet ve travma sonrası görülen tepkiler irdelendi
Uluslararsı Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi ve PDAREM başkanı Yrd. Doç. Dr. Eliz Volkan Türkiye’de arka arkaya gerçekleşen iki büyük depremin kendi içinde afetin boyutunu artırdığını belirterek, depremlerin genel olarak tüm toplumu etkileyen acı verici olaylar olduklarını aktardı.
UKÜ Eğitim Fakültesi tarafından “Afetler ve travma sonrası görülen tepkiler” başlığı ile düzenlenen etkinlikte konuşan Volkan, afetlerin etkileri bakımında beş farklı alanda kendini gösterdiğini belirtrek, açıklamalarda bulundu.
Volkan, birinci derece etkide yaralı, kayıp yaşamış bireyin ilk etapta bir can kaybıyla veya herhangi bir fiziksel yaralanmayla kurtulan bireylerin yaşadıklarının ilk derece olduğunu söyleyerek, “İkinci derece, travmaya maruz kalan ve sonrasında güvenli bir bölgeye gidebilmiş bireylerdir” dedi.
Üçüncü derecenin, deprem alanına giden arama kurtarma ekipleri veya psikolojik müdahalede bulunan bireylerin yaşadıkları olarak kabul edildiğini dile getiren Volkan, “Dördüncü derece, diğer tür kayıplar yaşayan bireylere deniliyor. Örneğin, mahallesini kaybeden bireylerdir. Bir bireyin mahallesini kaybetmesi çocukluğunu kaybetmesi anlamına gelebilir” dolayısı ile kayıplar etraflıca incelenmelidir” bilgisini paylaştı.
Volkan, beşinci derecenin daha genel bir alanı kapladığını belirterek, “Toplumdaki bireylerin daha genel şekilde etkilenmeleridir” şeklinde konuştu.
Afet evrelerine bakıldığı zaman herkesin aynı şekilde etkilenmediğine dikkat çeken Volkan, afet sürecinin ilerleyişinin de safhaları olduğunu ve genel olarak 1 yıl gibi bir zaman dilimi içerisinde afetin farklı evrelerinin görüldüğünü kaydetti.
Volkan, bireylerde görülen tepkilerin fiziksel, duygusal, bilişsel ve davranışsal olarak dört grupta incelendiğini aktararak, fiziksel tepkilerde vücut ağrıları, terleme, titreme, kaslarda kasılma ve herhangi bir uyaran tepkisinde artış olabileceğini söyledi.
Duygusal tepkilerde inkar, suçluluk ve şokla kendini gösterebileceğini aktaran Volkan, bilişsel tepkilerde de konsantrasyon bozukluğu, özellikle çocuklarda dikkat eksikliği, kafa karışıklığı gibi tepkiler olabileceğine dikkat çekti.
Volkan, davranışsal tepkilerde ise, sık ağlama, tartışmalarda sıklığın artması, kötü madde kullanımında artış ve iletişim kurmada zorluk yaşanabileceğine işaret etti.
Son olarak, afette etkilenen bireyler için yapılacak en temel insani yardımın sunulabilecek sosyal destek olduğunu kaydeden Volkan, “Hepimiz bu süreçten birlikte geçiyoruz, kimse için kolay değil. Biri sizinle deprem konusunu konuşmak istiyorsa dinleyici olun, acısını aktarmasına alan açın ve eleştirel olmayın” dedi.